Nurefşan EKİNCİ Unutulmaya Yüz Tutmuş Meslekler (NAHT SANATI)

UNUTULMAYA YÜZ TUTMUŞ MESLEKLERDEN NAHT SANATI

Öğrencilerimizden Elif Nur, Esmanur ve Rüveyda Naht Sanatı mesleğini daha yakından tanımak ve tanıtmak için bu meslekle uğraşan Ahmet Sait Gül ile röportaj yaptılar. Tüm okulumuzdaki öğrenciler de bu mesleği tanımış oldular.

Naht nedir?

Osmanlıca bir kelimedir ve kelime anlamı itibari ile ağacı yontarak kabartma şekiller verme sanatıdır.

Ağaç yontma kabartma manalarına gelmektedir.

Naht Sanatı nedir?

    Ağacı yontmak sureti ile ağaçta kabarık şekiller oluşturarak ortaya güzel eserler çıkaran unutulmaya yüz tutmuş çok güzel bir el sanatımızdır.

    Naht sanatı hakkında biraz daha bahsedecek olursak. Tarihimizde ahşap oyma sanatı kendini en belirgin şekli ile Selçuklu döneminde göstermeye başlamıştır.

    Daha sonra Osmanlı döneminde ise bu sanat daha ince detaylar kazanarak çeşitli alt kolları ortaya çıkmıştır.

    Naht sanatı, hat sanatıyla yazılan yazıların oyma, kakma, kabartma ve yakma teknikleriyle ahşaba işlenmesiyle ortaya çıkan desenin veya motifin, ahşap oyma ve işleme teknikleriyle ayrıştırılmasıyla oluşur. Üç boyutlu görünüme kavuşan hat, ahşap ya da kumaş zemin üzerine oturtularak birbirinden güzel sanat eserleri ortaya çıkarılır.

    Selçuklu döneminde daha çok mihrap, cami kapısı, dolap kapakları gibi mimari mobilya unsurlarında süsleme amaçlı ortaya çıkmaktadır. Osmanlı döneminde ise rahle, kuran muhafazası, kaşık, çekmece, sanduka, çeyiz sandığı gibi daha günlük kullanıma yönelik ince işçilik isteyen nah sanatı örnekleri olmuştur.

    Yapılan araştırmalarda İslamiyetten önceki dönemlere ait Türkler’in oymacılık üzerine eserlerine rastlanmıştır. Ancak İslamiyet’te heykel yapımına karşı olunduğu için Türk İslam kültüründe daha çok oyma sanatı ve ahşap boyama sanatı, kakma sanatı ve diğer benzer sanatlar çok gelişmiştir.

    Ahşaba kabartı şekiller vermek için iskarpile gibi çeşitli oyma ve yontma bıçakları kullanılır. Ayrıca kıl testere de kullanılabilir.

    Günümüzde nadir olarak yapılan bu mesleği Kültür ve Turizm Bakanlığı koruma altına almıştır.